ذکرِ سجده آخر نماز امام خمینی (ره) چه بود؟

بنا به خاطرات ذکر شده از اطرافیان امام خمینی (ره)، ایشان تاکید ویژه ای بر روی اذکار و تاثیر آن داشتند؛ چنانکه در باره ی ذکرهای سجده ی آخر نمازهای ایشان روایات فراوانی شده است

حجه الاسلام سید حمید روحانی می گوید: بعضی گمان می کنند که به یاد خدا بودن و به خدا اتصال داشتن تنها با ذکر و ورد گفتن ظاهری و تسبیح گرداندن ممکن است، ولی در این میان می بینیم که امام را برنامه دیگری است که ویژه خودشان می باشد. اما بنا به اعتراف بسیاری از صاحب نظران متعهدی که با امام سالیان درازی از نزدیک ارتباط داشته اند «دائم الذکر» می باشد و پیوسته قلبشان به یاد خدا می طپد و مطمئن است، لیکن هیچ گاه دیده نشده که امام تسبیح بگرداند و یا لب بجنباند و به اصطلاح ذکر بگوید. در طول سالیان درازی که در نجف در محضر ایشان بودم و گاهی اتفاق می افتاد در ملاقات عمومی که شب ها داشتند بیش از نیم ساعت مجلس در سکوتی ممتد فرو می رفت، هرگز ندیدم که امام به ظاهر به ذکر گفتن مشغول باشد و لب ایشان به نشانه ذکر و ورد و دعا بجنبد، در صورتی که همچنان که یادآور شدم به اعتراف بسیاری از افراد متدین و آگاهی که سالیان درازی با ایشان از نزدیک ارتباط داشتند همیشه به ذکر خدا و حمد و ثنای خالق یکتا مشغول است و کمتر لحظه ای است که ذکر خدا نگوید و شکر الهی را به جای نیاورد ولی به یاد خدا بودن و خدا را خواندن چه ربطی دارد به تسبیح زدن و لب جنباندن و معرکه گرفتن و ریاکاری و عوام فریبی که بعضی ها به آن مبتلا هستند و این از ویژگی های امام است که با آن که اغلب اوقات به ذکر خدا مشغول است از تظاهر به آن بیزار است.

اذکار سجده ی آخر نماز

حجه الاسلام و المسلمین ناصری می گوید: امام در سجده آخر نماز ذکری را خیلی آهسته می خواندند که من هر چه دقت می کردم، نمی شنیدم که چه ذکری را می گویند. تا اینکه یک روز که با امام از حرم حضرت امیرالمومنین (ع) می آمدیم در مسیر ازایشان پرسیدم: آقا در سجده آخر نمازتان یک ذکری را آهسته می گویید این چه ذکری است؟

فرمودند: « اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی التَّجَافِیَ عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ وَ الاسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ».

همچنین خانم فاطمه طباطبایی می گوید: از یکی از اصحاب امام نقل می کنند: امام در آخرین سجده نماز عصرشان همیشه ذکر «یا کریم یا لطیف» را می گفته اند. ایشان می گفت: «این دو کلمه به قدری جامعیت دارند که انسان را از هر ذکر دیگری مستغنی می کند، چون هر چه را که انسان از خدا طلب کند یا به واسطه کرم و یا لطف حضرت حق است که به او عطا خواهد شد.»

منابع:

1-غلامعلی رجایی، برداشت هایی از سیره امام خمینی (ره)، ج 3، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384.

*عباس عزیزی، 420 داستان از نماز و عبادت حضرت امام خمینی (ره)، قم: سلسله، 1379.